تونیوکوک، تورک دونیا سی نین بیرینخی مورخی کیمی تانینیر. اورخون یئنی سئی داش‌یازی‌لاری اوندان قالان یادگاردیر. گؤگ تورک دولتی نین خادیم‌لریندن‌دیر.
تونیوکوک قدیم تورک یازار، تاریخچی و تچی‌‌لردن بیریدیر. گؤی‌تورک دولتی‌نین قوروجوسو "ایلتریش قوتلوغ کاغان" باشدا اولماقلا "کاپاغان کاغان" و "بیلگه کاغان"ین دانیشمانی اولموش، مجلیس باشقانلیق‌لارینی یوروتموشدور.
زلفیه ولی‌یئوا
تورکلرین و فارسلارین ایلکین موناسیبتلری‌نین قیسا دَیرلندیرمه‌سی ایراندا مین‌ایل‌لیک تورک حاکمیتی باشلیغیندا اله آلدیغیمیز بو مؤوضو اساساً موسلمان تورکلرین بؤلگه‌ده‌کی حاکمیتلری‌‌نین اینجه‌لنمه‌سی و دَیرلندیریلمه‌سی ایله علاقه‌لیدیر. اؤلکه‌میزده و ائله‌جه ده اونون خاریجینده خصوصاً ایسلامدان اوّل ایران جوغرافیاسیندا قورولان بیر چوخ دؤولت و مسلاشان خالقلار اوزرینه چوخ سایدا تدقیقاتلار آپاریلمیشدیر. بو مؤوضودا گونئی آذربایجانلیلاری‌‌نین (پروف. ذهتابی یشچی شبستری، پروف. جاواد هئیت و ب.) دا بؤیوک فعالیتلری اولموشدور.
مهدی آذر مازندرانی چاغداش آذربایجان شاعیرلری آراسیندا – زنگاندان باش قالدیران و ملی روحیه لی شاعیر اولاراق گؤرکملی شاعیریمیزدیر. او، ملی باخیشیلا اؤن سیرالاردا گئده ن شاعیردیر. اونون توپلومسال باخیشی، گؤزو آچیق، اوره یی بؤیوک، دیلی آخیجی و درین دوشونجه لی شاعیردیر. مهدی آذر مازندرانی 1311جی ایلین ایلک گونونده زنگاندا آنادان اولدو. مهدی نین آتاسی میانالی و آناسی همای بیگدلی خدابنده لو کندیندن دیر. عائیله سی علم و فرهنگ لی بیر عائیله اولاراق یازیب – اوخویان و شعر و شاعیرلیکله عؤمور کئچیره ن بیر عائیله اولموشدور. مهدی بئله بیر عائیله ده بوی آتیب یاشا دولور و اونون شاعیرلیک استعدادی بئجه ریب گنج دؤورانیندا الینه قلم آلیب شعر یازیر. آذر اورتا مکتبی زنگاندا قورتاریب و تهراندا افسرلیک دانشگاهینا داخیل اولور و پزشکی بؤلومونده ایشه باشلاییر و نهایت 1359جو ایلده 30 ایل شرافتله خدمتدن سونرا امکلی اولور.
اؤزت:
عمادالدين نسيمي آذربایجان ادبیاتینین گؤرکملی نماینده سی و شرق اؤلکه لرین فخری ساییلان سیمالاریندان بیریدیر. نسیمی نین اوچ دیلده – عربجه، فارسجا و تورکجه شعر دیوانی یاراتماسی و درین دوشونجه لریله برابر، اونو بوگون ده معاصریمیز کیمی دوشونوروق. اونون شعرلرینده سؤیله نن ایده لر و دوشونجه لر سونراکی یوزایللرده گلن عالیملرین کتابلاریندا گؤروروک. بئله اولدوقدا، نسیمی زمانه سیندن اؤنجه دوشونن و قاباقجیل فیلره صاحیب اولان بیر حکیم و فیلسوفدور. اونون شعر دیوانیندا سؤیله نن ایده لر سونراکی یوزایللرده مختلف دوشونجه پالتارلاریندا او جمله دن اومانیسم، اگزیستانسیالیسم و باشقا فلسفی دوشونجهلرده آچیقلانمیشدیر. نه گؤزل کی نسیمی زمانه سیندن قاباق بئله فیلری اورتایا قویموش و زمانین ایستکلرینه ده دوزگون جواب وئره بیلمیشدیر. بیز بوگون تکجه اونون شعرلریندن ذوق آلیب لذت دویماییریق، بلکه دوشونجه و فیلسه ده اؤیره نیریک.
آچار سؤزلر: فلسفه، شعر دیوانی، اومانیسم، اگزیستانسیالیسم، فلسفی مکتبلر.
زنگاندا ایلک رومان یازان تفی فاضلی جنابلاری اولموشدور. تقی قاضلی بوگون 90 یاشیندادیر آنجاق هر بیر یئرده اولوب علمدن؛ فلسفه دن، و مبارزه دن دانیشاندا گؤزلری ایشیقلانیب بحثه قاریشار. بو گؤرکملی انسان چوخلو حادیثه لر گؤروب، سیناقلار و سیناماردان کئچیب و بوگون بیر آغ ساققال کیمی باشی اوجالیقلا اؤنوموزده دایانیر. شوبهه یوخدور کی زنگانین چالیشقان، انسان سئور و دوشونجه لی یازارلارینین اؤن سیراسیندا دایانیر. فاضلی نین شعرلری، مقاله لری، کتابلاری فلسفه، اقتصاد، تاریخ و بیلیملر حاققیندا اولاراق، اؤزو ده بو ساحه لرده درین معلوماتا مالیکدیر. ایراندا فاضلی نین طرلان رومانی ایله تانیسالار، آنجاق بیر مترجم کیمی ده تانییرلار.
اؤزت:
بو ایل (1398 / 2019) یونسکو طرفیندن عمادالدین نسیمینین 650 ایللیگی بوتون دونیادا عزیزله نیر. بونون اوچون سپتامبر آیی نین 27سیندن اکتبرون 2سینه قدر باکی دا قورولتای قورولور و دونیا خالقلاری طرفیندن ادیبلر و عالیملر توپلانیب و نسیمی نین ادبی ارثی و دوشونجه لرینی آراشدیریب - فیلرینی بو باره ده پایلاشیرلار. بورادا بیر مساله واردیر: نسیمی دن اؤنجه آذربایجان تورک ادبیاتیندا بؤیوک عالیملر و شاعیرلر واردیر. بونلار ان آزی 300 ایل نسیمیدن قاباق آنادیلیمیزده اثرلر یارادیب و دیلیمیزین گلیشمه سینده چالیشمیشلار. بو میراث اولماسایدی نسیمینین بو گؤزه للیکده دیلی و هنری یارانا بیلمزدی.
ظهیر محمدی "قایا" تخلوصو ایله، 1348جی ایلده زنگانین چایپارا ماحالیندا موشامپا کندینده بیر سازلی – صحبتلی عائیلهده دونیایا گلدی. اونون باباسی (آتاسینین آتاسی) تویلاردا، بایرامدا آشیق سازی بوینوندا، خالقین شنلیگی اوغروندا چالیشاردی؛ گؤزل سازی و سسیله خالق ایچینده شنلیک یاراداردی؛
درباره این سایت